تاثیرات جهانی - بین المللی شدن بر آموزش از راه دور و باز ( مورد کاوی دانشگاه پیام نور)

جهانی شدن فرایندی است اجتناب ناپذیر که تمام ابعاد زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده است. . تغییرات همه جانبه کنونی همه جوامع و نهادهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است. آثار این تغییرات در جوامع پیرامونی یا در حال گذار بیش وپیش از آنکه بر جهانی شدن دلالت داشته باشد، حاصل پاسخ آنها به آثار جهانی شدن می باشد. یک پای ثابت همه تعاریف از جهانی شدن، اهمیت استفاده از اطلاعات ، یا دانش است. پیدایش و گسترش آموزش از راه دور و باز ، با تکیه بر فناوری های دیجیتال که امکان آموزش از راه دور را فراهم می سازد، و همچنین گسترش تقاضا برای آموزش عالی برای تمامی سطوح سنی و کاری (همراه با اشتغال) و کمک به گسترش فرصت های برابر در دسترسی به آموزش عالی، در جوامع امروزی مطرح و رو به گسترش می باشد. در کشور ما دانشگاه پیام نور به عنوان متولی اصلی آموزش نیمه حضوری و از راه دور شناخته می شود. مطالعه ی حاضر به منظور برجسته ساختن بخشی از چالشهایی است که نظام آموزش عالی باز و از راه دور کشور در مواجهه با تغییرات جهانی شدن با آن روبرو است. در همین راستا درصدد است که با بررسی اجمالی سیاست ها و عملکرد دانشگاه پیام نور در ارتباط با ظرفیتها و محدودیتهایی که جهانی شدن ایجاد می کند، با مقایسه وضع مطلوب و فعلی، به بررسی الزامات و راهبردهای رسیدن به وضع مطلوب بپردازد.هدف کلی این مطالعه ارائه شیوه های مناسب برای پاسخگویی مناسب دانشگاه پیام نور به نیازها و شرایط جدید است. قلمرو مکانی اجرایی این پژوهش در حوزه دانشگاه پیام نور تهران قرار دارد و جامعه مورد نظر در گروههای اعضای هیئت علمی و مسئولین و دانشجویان دوره های دکترای جامعه شناسی دانشگاه پیام نورتهران، متخصصین آموزش عالی در تهران میباشند. این پژوهش در سال 1389 و با روش تلفیقیِ کیفی-کمی انجام یافته است. در بخش نخست با روش "نظریه مبنایی" و در بخش دوم با روش پیمایش کار شده است. در بخش اول ازمصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش دوم، از روش پیمایشی استفاده شده است. در مرحله کیفی در مجموع 336 گزاره مفهومی اولیه ، در کدبندی آزاد، کدبندی شد. کدهای آزاد در 132کد فرعی و نهایتا در 26 کد اصلی طبقه بندی شدند. در مورد بررسی اعتبار ابزار اندازه گیری،از نظر خبرگان امر ودر مورد سنجش میزان پایایی آن، از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در وضع فعلی دانشگاه پیام نور همسویی لازم با روند جهانی شدن ندارد، ولی ظرفیت های آموزشی، اجتماعی، بین المللی و فناوری مناسبی در این دانشگاه وجود دارد که با به کاربستن راهبردهای مناسب از جمله با بازبینی فرایندها، توسعه برنامه های مبتنی برآموزش از راه دور وباز، توسعه منابع انسانی و ارتقای فناوریهای ارتباطی و روشهای یاددهی ـ یادگیری و بابرآورد نمودن الزامات اجتماعی-آموزشی و تامین زیر ساخت فنی، با غلبه بر محدودیتهای موجود اجتماعی، آموزشی، حقوقی، سیاستگزاری و فنی، می شود به وضع مطلوب به خصوص از نظر روش آموزشی، فلسفه آموزشی، سیاستگزاری، فناوری آموزشی و تعاملات بین المللی نایل آمد. در مجموع تحلیلهای نظری و تجربی حکایت از آن دارند که می توان با رویکردهای نوین آموزشی و با تامین زیر ساخت فنی و نیروی انسانی لازم و مدیریت با ثبات-حرفه ای بر چالش غیر کیفی-کاربردی بودن آموزش در این دانشگاه غلبه کرد و به عملی ساختن "آموزش در هرجا، همه وقت و برای همه" کمک نمود. با توجه به ویژگی های این تغییرات (همه گیری و همه جایی، اجتناب ناپذیری، شتاب بالا، تاثیرات متفاوت و غیریکسان، نقش کنشگران محلی-ملی) روشها و ساختار و نظام فعلی، قادر به حل مسائل آموزشی و نیازهای اجتماعی در ارتباط با آموزش عالی نیستند. اجماع عمومی در کشور بر تعیین نسبت خود با جهانی شدن اولویت اول برای هرنوع سیاستگذاری می باشد. تعریف و جذب مخاطبان اصلی آموزش از راه دور و برنامه ریزی آموزشی برای رفع نیازهای مهارتی آنها، مدیریت با ثبات و حرفه ای و مشارکت ذی نفعان در سیاستگذاری ها، تهیه محتوای آموزشی متناسب، ارتباط تنگاتنگ نظام آموزشی با دنیای نوین، ایجاد یک رویکرد نظامدار آموزشی از پیشنهادات این پژوهش می باشد.